Kan je al tijdens het huwelijk afzien van partneralimentatie?

Echtscheidingen kunnen juridisch ingewikkeld zijn, vooral als het gaat om partneralimentatie. Partneralimentatie is een financiële bijdrage die de ene partner aan de andere betaalt na een echtscheiding. Soms hebben de (ex)echtgenoten echter een overeenkomst gesloten waarin ze afzien van partneralimentatie.

De vraag is of deze overeenkomsten altijd geldig zijn. Dit kwam ter sprake in de recente uitspraak van het hof Amsterdam van 24 oktober 2023.

Achtergrond van de zaak

In deze zaak ging het om een man en een vrouw die gingen scheiden.

Zij waren tijdens het huwelijk schriftelijk overeengekomen dat de vrouw na een eventuele echtscheiding  geen aanspraak kon maken op partneralimentatie. Dit wordt ook wel een ‘’nihilbeding’’ genoemd.

Op basis van dit nihilbeding in de overeenkomst was de rechtbank van oordeel dat de vrouw geen aanspraak kon maken op partneralimentatie. Het hof was het niet eens met deze beslissing van de rechtbank en veroordeelde de man tot het betalen van partneralimentatie aan de vrouw.

De rechtsvraag

De belangrijkste vraag in deze zaak is of het nihilbeding in de overeenkomst, waarin de vrouw dus afzag van partneralimentatie, geldig is. Volgens de wet zijn overeenkomsten waarin wordt afgezien van partneralimentatie in beginsel nietig (ongeldig). Er is echter een uitzondering: echtgenoten kunnen voor of na de echtscheiding bij overeenkomst bepalen of en hoeveel partneralimentatie er betaald moet worden.

De Hoge Raad over de uitzondering

De Hoge Raad, de hoogste rechterlijke instantie in Nederland, heeft eerder geoordeeld dat deze uitzondering alleen geldt voor overeenkomsten die tijdens het huwelijk zijn gesloten met het oog op een aanstaande echtscheiding. Dit betekent niet alleen dat overeenkomsten waarin vóór het huwelijk wordt afgezien van partneralimentatie nietig zijn, maar ook overeenkomsten die tijdens het huwelijk worden gesloten en niet gericht zijn op een aanstaande echtscheiding.

De overweging en de beslissing van het hof

Het Hof stond voor de vraag of het nihilbeding in de overeenkomst van de man en de vrouw, die één dag na hun huwelijk was ondertekend, als nietig moest worden beschouwd. De man stelde dat hij het nihilbeding in de overeenkomst had laten opnemen omdat hij destijds (dus: één dag na het huwelijk) al twijfels had over hun huwelijk. Het hof oordeelde echter dat dit niet voldoende is om uit te kunnen afleiden dat de overeenkomst is gesloten met het oog op een aanstaande echtscheiding. Vooral omdat de man en de vrouw pas drie jaar later uit elkaar gingen.

Het Hof besloot daarom, in tegenstelling tot de rechtbank, dat het nihilbeding in de overeenkomst nietig is. Dit betekent dat de vrouw recht heeft op een bedrag aan partneralimentatie.

Conclusie

Deze zaak laat zien dat partneralimentatie en overeenkomsten die daarmee te maken hebben complex kunnen zijn. Of zo’n overeenkomst geldig is, hangt af van de omstandigheden van het geval. Hierbij moet goed worden gekeken naar de geldende wet en de jurisprudentie.

Als je in een vergelijkbare situatie zit, is het verstandig om juridisch advies in te winnen bij een gespecialiseerde advocaat.