Huwelijk is geen krabbel op stadhuis
Artikel van Elzeline van Herk in Financieele Dagblad 2 januari 2012
Als politici van trouwen een administratieve handeling willen maken degraderen zij het huwelijk
Tweede-Kamerlid Arie Slob (ChristenUnie) wil van het huwelijk een administratieve handeling maken. Daarmee wil hij af van de problematiek van de ‘weigerambtenaren’, die geen homohuwelijken willen voltrekken. Een opmerkelijk voorstel. De politiek moet juist een goede voorbereiding van het huwelijk bevorderen door mensen te wijzen op het belang van stabiele partnerschapcontracten en duidelijke huwelijkse voorwaarden. Dat is iets anders dan het huwelijk degraderen tot een krabbel op het gemeentehuis.
Van alle huwelijken in Nederland eindigt bijna de helft in een echtscheiding. De pijnlijke financiële gevolgen daarvan worden in deze economische crisis nog eens extra benadrukt. Moeilijk te verkopenwoningen, tegenvallende pensioenopbrengsten en teruglopend te verdelen vermogen uit bijvoorbeeld aandelen, doen echtelieden besluiten de scheiding uit te stellen. maar uit de toename van het aantal echtscheidingen de afgelopen jaren, blijkt dat het steeds belangrijker wordt dat mensen zich tevoren realiseren welke gevolgen het aangaan en verbreken van een huwelijk of partnerschap kunnen hebben. Door nu een signaal af te geven dat het huwelijk niet meer is dan een krabbel op het stadhuis lijkt Slob instabiele huwelijken en daarmee een toename van echtscheidingen te bevorderen.
Effectieve stimulering van duidelijke wet- of regelgeving blijft echter achterwege. Het is natuurlijk een vrije keuze van mensen zelf om te scheiden, maar het is wel van belang dat echtelieden zich bewust zijn van de effecten van een scheiding. Daar spelen politiek en wetgeving onvoldoende op in. Zo blijkt regelmatig dat echtelieden wel huwelijkse voorwaarden hebben opgesteld, maar niet (meer) weten wat ze hebben afgesproken, of hoe die afspraken moeten worden uitgelegd. Het lijkt erop dat het notariaat een standaard document voorlegt en bespreekt met de cliënt, zonder maatwerk te leveren of de aanstaande echtgenoten ervan te doordringen wat de consequenties van de voorwaarden zijn. Terecht is het wetsontwerp op grond waarvan het notariaat echtscheidingen zou mogen aanvragen bij de rechtbank gesneuveld in de Eerste Kamer.
Naast trouwen gaan steeds meer mensen samenwonen, al dan niet op basis van een geregistreerd partnerschap. Daar leidt de simpele registratie aan de gemeentebalie al tot schrijnende gevallen. Zo hebben aan mijn bureau regelmatig mannen gezeten die hun kind wel erkend hadden, maar niet wisten dat het ook nog noodzakelijk was om via de rechter het gezamenlijk ouderschap te regelen. Als die samenwoners vervolgens uit elkaar gaan, heeft de man niet automatisch het recht op het mede-opvoeden van zijn kind. Daar moet eerst weer de rechter aan te pas komen.
De politiek moet het huwelijk dus vooral niet gemakkelijker maken dan het nu al is. Slob en consorten moeten komen met voorstellen waarin verplichte gesprekken over huwelijkse voorwaarden worden opgenomen en duidelijkere voorlichting wordt gegeven bij het aangaan van geregistreerde partnerschappen en huwelijken. Zulke voorstellen zijn niet betuttelend, maar realistisch vanuit de huidige toename van echtscheidingen.
Elzeline van Herk is familierechtadvocaat en partner bij De Boorder Schoots Advocaten